علایم و چگونگی اثر استرس
در درس قبلی به علت وجودی استرس پرداخته ایم. اگر آن درس را مطالعه نکرده اید، توصیه می کنیم به درس قبل بازگردید و برای درک درست مفهوم این درس، ابتدا درس قبلی را مطالعه بفرمایید. در این درس علایم و چگونگی اثر استرس را مورد مطالعه قرار خواهیم داد و به این ترتیب بخش بزرگی از تعاریف استرس را درک خواهیم کرد.
استرس چگونه فیزیک ما را تحت تاثیر خود قرار می دهد؟
بدن انسان از روش‌های مختلفی به استرس و فشار عصبی واکنش نشان می‌دهد. یکی از این روش‌ها ایجاد تغییرات شیمیایی در بدن است. هانس سلی، دانشمند کاشف استرس، این واکنش‌ها را در سه مرحله به شرح زیر تقسیم‌بندی کرده‌است :
1. واکنش اخطار
از نظر فیزیولوژیک، خبر (در نظر بگیرید عامل استرس یا استرسور) پس از شنیده شدن، به صورت اعلام خطر در مغز، ثبت می‌شود. با فعال شدن دستگاه عصبی، غده هیپوتالاموس +، احساسات و عواطف این خبر را تفسیر می‌کند. هیپوتالاموس با ترشح هورمون هایی اخطاری به هیپوفیز+ در مرکز جمجمه می‌فرستد. غدد هیپوفیز آغاز به ترشح هورمون های مختلف می کنند. این هورمون ها به درون خون ریخته می شوند. و به این وسیله پیام‌هایی به سایر غدد و اندام‌ها در سراسر بدن ارسال می‌شود. در نتیجه، گلبول‌های قرمز اضافی وارد جریان خون می‌شوند، اکسیژن و غذای اضافی وارد سلول‌های بدن می‌شود، قدرت لخته شدن خون ازدیاد می‌یابد. کبد، مواد قندی و ویتامین ها را رها می‌سازد. ضربان قلب بیشتر می‌شود، تنفس تغییر می‌کند. خون از پوست و احشا به ماهیچه‌ها و مغز، جاری می‌شود. دست‌ها و پاها سردتر می‌شوند و کل سازواره (ارگانیزم) به صورت آماده برای جنگ یا گریز در می‌آید!
2. گام مقاومت
در طی این مرحله که ممکن است از چند ساعت تا چند روز به طول انجامد. بدن عملاً برای مبارزه با عامل فشار، آماده است که اگر برای مدتی طولانی همچنان این آماده بودن ادامه یابد(استرس مزمن)، ذخایرش به تدریج تخلیه می‌شود؛ مانند کشوری که در حال جنگ است و توان خود را صرف می‌کند و ذخایرش به تدریج، تمام می‌شوند. حالا بهتر می فهمیم که چرا با تجربه استرس مزمن به شدت احساس خستگی می کنیم.
3. گام فرسودگی
بدین معناست که انرژی بدن، تمام شده و تا حد زیادی در برابر بیماری‌ها و بد کار کردن اعضایش آسیب‌پذیر شده‌است. این همان جایی است که بیماری‌ها آغاز به ظاهر شدن می‌کنند و ممکن است از اضطراب، افسردگی، خستگی، عصبانیت، وسواس، پیری زودرس و سرماخوردگی، بی‌اشتهایی، ، سردرد، فشار خون بالا، سکته قلبی، روماتیسم، میگرن، آنفلوآنزا و… آغاز به تظاهر کند. +
تاثیرات استرس بر بدن
تا اینجا با چگونگی به وجود آمدن استرس در بدنمان و اینکه در مواقع کوتاه مدت می تواند به صورت مثبت عمل کند، آشنا شدیم. حال به بررسی اثرات استرس بر بدنمان می پردازیم. استرس با چه علایمی در بدن ما ظاهر می شود؟ و اگر مدیریت استرس انجام نپذیرد، چه اتفاقی برای سیستم های مختلف بدن ما خواهد افتاد؟.
استرس در افراد مختلف به شکل های مختلفی بروز می کند. عوامل زیر قطعا می توانند نشانه بیماری های دیگری نیز باشند، اما حال که استرس و استرسورها را شناخته ایم، می توانیم نگاه بهتر و دقیق تری به هر یک از علایم استرس داشته باشیم.
در نگاه کلی استرس به اضطراب، تحریک پذیری، افسردگی، سردرد و بیخوابی می انجامد.
اما با تجربه استرس در اندام ها و بدن ما چه اتفاقاتی می افتد و تاثیرات استرس بر قسمت های مختلف بدن چیست؟
تاثیر استرس بر سیستم عصب مرکزی و غدد درون ریز
سیستم عصب مرکزی وظیفه مدیریت شرایط گریز یا جنگ را برعهده دارد. در مغز شما، هیپوتالاموس به غدد آدرنال شما دستور می دهد که هورمون های استرس آدرنالین و کورتیزول را آزاد کنند. این هورمون‌ها ضربان قلب شما را افزایش می‌دهند و خون را به مناطقی که در مواقع اضطراری بیشتر به آن نیاز دارند، مانند ماهیچه‌ها، قلب و سایر اندام‌های مهم می‌فرستند. وقتی حالتی که منجر به استرس شده از بین رفت، هیپوتالاموس از طریق واکنش های شیمیایی به همه سیستم ها اعلام می دارد که به حالت عادی برگردند. اگر سیستم عصب مرکزی نتواند به حالت قبل خود برگردد، یا عامل استرسزا ادامه پیدا کند، پاسخ بدن که برای زمان کوتاهی مناسب است، همچنان ادامه خواهد داشت.
وقتی سیستم عصبی درگیر شرایط جنگ یا گریز است، قدرت تمرکز در شما کاهش می یابد. سریعتر عصبانی می شوید یا به اصطلاح از کوره در می روید. مدام دچار فراموشی می شوید و کم کم گوشه گیر خواهید شد. استرس همچنین باعث ایجاد رفتارهایی مانند پرخوری عصبی، کشیده شدن به سمت استفاده از مواد مخدر، الکل و اعتیاد به پورن (به عنوان مسکن های کوتاه مدت سیستم عصبی) می شود.
سیستم تنفسی و قلبی عروقی
هورمون های استرس، سیستم تنفسی و قلبی عروقی شما را هم تحت تاثیر قرار می دهند. در مواقعی که بدن شما به استرس پاسخ می دهد، شما سریعتر نفس می کشید تا خون غنی از اکسیژن را به اندام های مختلف بدن برسانید. اگر شما بیماری زمینه ای همچون آسم داشته باشید، این مشکل به مراتب حادتر هم خواهد بود.
زیر فشار، پمپاژ قلب هم با سرعت انجام می پذیرد. هورمون های استرس رگ های بدن شما را منقبض می کنند تا خون و همراه با آن اکسیژن بیشتری به اندام های شما برسد، تا شما قدرت زیادی برای واکنش نشان دادن به خطر یا شرایط جدید داشته باشید. اما اگر این وضعیت ادامه دار باشد، منجر به فشار خون بالا خواهد شد.
درنتیجه، استرس مزمن باعث تپش قلب شدید می شود تا فشار خون را بالا برده و اندام های حیاتی را آماده عبور از شرایط پیش آمده بکند. و در صورت ادامه دار بودن این وضعیت، این یعنی افزایش ریسک سکته یا حملات قلبی.
سیستم گوارشی
زیر فشار، کبد شما قند (گلوکز) زیادی تولید می کند تا انرژی زیادی برای شما فراهم آورد. اگر تحت استرس مزمن هستید، بدن شما ممکن است نتواند این افزایش گلوکز اضافی را تحمل کند!. در نتیجه استرس مزمن می تواند ریسک درگیری شما با دیابت نوع دو را افزایش دهد. همچنین هجوم هورمون های مختلف حین استرس، تنفس سریع و افزایش ضربان قلب، نهایتا موجب ایجاد مشکل در سیستم گوارش شما هم خواهد شد. سوزش سر معده به خاطر افزایش اسید تولیدی در معده از دیگر اثرات استرس است. استرس عامل اصلی زخم معده نیست ولی می تواند ریسک دچار شدن به آن را افزایش دهد. استرس شکل حرکت غذا درون بدن شما را هم تحت تاثیر قرار می دهد که این منجر به اسهال ، یبوست، معده درد، حالت تهوع و استفراغ خواهد شد.
سیستم عضلانی
عضلات شما تحت تاثیر استرس منقبض و سفت می شوند تا شما را از زخم های احتمالی حفظ کنند. و یا قدرت بیشتری در وارد کردن ضربه به خطر یا رقیب احتمالی به شما بدهند.. بعد از رفع خطر آنها تمایل دارند تا به حالت عادی برگردند. ولی اگر مدام تحت تاثیر استرس شدید باشید، عضلات شما زمانی برای برگشتن به حالت عادی و ریلکس کردن و ریکاوری نخواهند داشت. این انقباض دایمی عضلات موجب سردرد، درد کمر ، درد روی شانه ها و بدن درد خواهد شد. با مرور زمان، برای تسکین این دردها، شما مجبور به استفاده مداوم از مُسکن ها خواهید شد که سستی و خمودی را به همراه خواهند داشت.
روابط جنسی و سیستم تولید مثل
استرس طولانی مدت هم برای بدن هم برای ذهن طاقت فرساست. خیلی طبیعی است که این فرسودگی میل جنسی را در شما از بین ببرد. به یاد داشته باشیم استرس کوتاه مدت باعث افزایش هورمون های مردانه یا همان تستوسترون می شود که اتفاق خوبی است. ولی با طولانی شدن استرس این افزایش هورمون ادامه پیدا نمی کند و تولید هورمون های مردانه، رو به کاهش می گذارد. کمبود هورمون های مردانه یعنی کاهش اسپرم، و ناتوانی جنسی( اختلال نعوذ). استرس مزمن همچنین می تواند باعث ایجاد عفونت در اندام های تولید مثل مردان مانند پروستات و بیضه ها نیز بشود.
در مورد زنان، استرس، دوره قاعدگی آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. استرس منجر به قاعدگی نامنظم و دردناک خواهد شد. استرس مزمن حتی می تواند علایم فیزیکی یائسگی در زنان را تشدید و تسریع نماید.
استرس و سیستم ایمنی
استرس سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند که در شرایط خطر فوری بسیار مثبت باشد. تحریک سیستم ایمنی می تواند شما را از دچار شدن به عفونت مصون دارد و بهبود زخم ها را سرعت ببخشد. ولی اگر این استرس پایدار بماند، هورمون های استرس سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می کند و بدن در مقابل تهدیدات خارجی (بیماری های مختلف) آسیب پذیر خواهد شد.
افراد در معرض استرس، مستعد درگیر شدن به بیماری های ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی های معمولی هستند. استرس همچنین زمان بهبودی شما در حین بیماری را افزایش می دهد.
علایم استرس و ترید
برای یک تریدر اهمیت دارد تا بتواند استرس و علایم آن را تشخیص دهد. ما باید بتوانیم عواملی که باعث ایجاد استرس در ترید کردن می شوند را تشخیص دهیم و به سمت مواجهه و مدیریت آن پیش برویم. استرس در ترید کردن به کاهش تمرکز شما ، تصمیم های غلط، عصبی شدن، خسته شدن و نهایتا شکست شما در بازار می انجامد. قطعا ترید کردن به خاطر ذات بازارهای مالی همراه با استرس است! و مهمتر از آن با گذشت زمان باعث بروز بیماری ها در قسمت های مختلف بدن می شود. به یاد داشته باشیم قطعا ترید کردن، به خاطر وجود استرسورهای فراوان، با استرس همراه است. استرس کم در ترید کردن هم مفید است، چون به ما اخطار می دهد که احتمالا یک بخش از قوانین خود را زیر پا گذاشته ایم یا یک جای کار مشکل دارد و باید به بررسی وضعیت معاملات خود بپردازیم، تا از درست بودن شرایط مطمئن شویم. اما استرس مزمن و شدید راهی جز شکست در بازارهای مالی را پیش روی ما نخواهد گذاشت.
سرفصل های درس مدیریت استرس در ترید :
1. استرس و رابطه آن با ترید
2. اضطراب یا استرس در ترید کردن
3. علت وجودی استرس
4. علائم و چگونگی اثر استرس
5. استرس، پول و بازارهای مالی
