اگر احساس می­ کنید، به خاطر پول و اقتصاد تحت استرس هستید، شما تنها نیستید. در درس علت وجودی استرس ، در معرفی استرسورهای دنیای جدید، جمله ای از دن آریلی نقل شد: پول عامل اول و اصلی استرس در آمریکاست(سال 2015).با توجه به مشکلاتی که استرس در حوزه سلامت و رفتار جامعه ایجاد می­ کند، و ارتباط مستقیم و بدون واسطه ی این استرسور با بازارهای مالی، مطالعه ی قهرمان استرسورهای دنیای جدید یعنی پول و مواجهه با استرس ناشی از آن، برای مدیریت استرس اجتناب ناپذیر است. ما در مدرسه ترید سلسله درس­ های روانشناسی پول را در یکی از سرفصل­ های خود گنجانده ­ایم. و سعی خواهیم کرد با بررسی این مفهوم از طریق منابع معتبر، به درک بهتری از آن دست یابیم. و نگاهمان را به این مفهوم تغییر داده و شاید بتوانیم بخشی از نگاهمان را اصلاح کنیم. در این مطلب که زیرمجموعه ­ای از درس های مدیریت استرس است، ما به بررسی و کشف روابط بین واژه های عنوان درس، یعنی : استرس، پول و بازارهای مالی می پردازیم .

شاید برایتان جالب باشد که پول بعد از هفت سال که به عنوان اولین استرسور مردم آمریکا معرفی شد، همچنان در صدر این این فهرست می تازد. طی جدیدترین بررسی­ ها و نظرسنجی­ ها مجددا “پول” و “اقتصاد” بالای فهرست استرس ­زاهای مردم آمریکا در سال های 2021-2022 معرفی می­­­­ شود. +

دکتر لیندا گالو، محققی که 60 مقاله مرتبط با استرس را در مقالات معتبر چاپ کرده، معتقد است: استرس مالی به طور کلی یک استرس بسیار شایع است ، این استرس با سطح درآمد رابطه مستقیمی دارد. درآمد پایین، احتمال بروز استرس را بیشتر میکند

وقتی در آمد شما متناسب با هزینه­ های زندگی شما نیست!

وقتی در آمد شما متناسب با هزینه­ های زندگی شما نیست، شما خود به خود در بسیاری از بخش های زندگی خود در معرض استرس قرار می­ گیرید. در آمد پایین موجب افزایش ساعات کاری و چشم پوشی از تعطیلات و دوری ناخواسته از مرخصی گرفتن می­ شود. این کار کردن مداوم بدون زمانی برای استراحت و ریکاوری کردن رفته رفته موجب ایجاد استرس می­ شود. درآمد پایین اجازه نمی­ دهد کار یا شغل مورد نظر را  آگاهانه­ تر و با علاقه انتخاب کنیم.در شرایط بی­ پولی، معمولا اولویت ما “درآمد داشتن” در کوتاه مدت است که موجب کار کردن در شغل هایی می­ شود که مورد علاقه ما نیست، کاری که عموما سختگیری زیادی در آن وجود دارد و شرایط محیطی مناسبی ندارد. هر یک از این موارد به خودی خود می ­تواند موجب افزایش استرس در ما شود. درآمد کم، ما را به قبول کردن هر گونه شغلی سوق می­ دهد. شغل هایی که می­ توانند محیط های اجتماعی پر استرس­تری( فضای سبز کمتر، ترافیک بیشتر،شلوغی، ساعات کار و گاها خشونت بیشتر) داشته باشند. محیط هایی که، اجازه ابراز شدن را به شما نمی­ دهند و خلاقیت شما را به شدت سرکوب می­ کنند.

چرخه استرس

درآمد پایین­تر (نسبت به هزینه ها) خود به خود چرخه استرس را تقویت می­ کند. علاوه بر تمام مواردی که گفته شد، درآمد پایین شما را به حذف بیمه­ های درمانی یا استفاده از بیمه ­های درمانی ضعیف ­تر سوق ­می­دهد. بازنشستگی شما در معرض تهدید قرار می­ گیرد. مجبور به استفاده از وسایل نقلیه شخصی با ایمنی کمتر خواهید شد. و نهایتا یکی از مهمترین موارد مرتبط با مدیریت استرس ،یعنی حمایت اجتماعی، را از دست خواهید داد. وقتی در آمد از هزینه ی روزمره ها پایین تر است، شما زمان و منابع مناسبی رابرای برقرار کردن روابط دوستی جدید، شرکت در مهمانی­ ها، برگزار کردن مهمانی­ ها ،سفر رفتن با دوستان و صرف زمان بیشتر با کسانی که دوستشان دارید را در اختیار نخواهید داشت. ++

علایم و رفتارهای ناشی از استرس مالی

مانند تمام استرسورها، استرس مالی سلامت ذهنی و جسمی شما را تهدید می کند. و نهایتا بر کیفیت زندگی شما تاثیرگذار خواهد بود. و ممکن است شما را به میان برهای خطرناک برای تسکین لحظه­ ای استرس سوق دهد. الکل،­ مواد مخدر و پورن از جمله این میان برهای خطرناک هستند که با برهم زدن فعالیت­ های شیمیایی مغز برای لحظاتی می ­توانند حس خوبی به ما بدهند، ولی این میانبرها به شدت اعتیاد آور و در طولانی مدت خطرناک و خودشان از عوامل استرس مزمن هستند.

با اینکه می ­دانیم چیزهای بسیار مهمتری از پول در زندگی وجود دارند، ولی تقلا برای پول درآوردن و ترس و وحشت از بی پولی نهایتا جهان ما را تحت تاثیر قرار می­ دهد و از کیفیت زندگی می­ کاهد. اما استرس مالی چگونه بر بدن و رفتارهای ما تاثیر می گذارد؟. در ادامه این درس به اختلالاتی که استرس مزمن ناشی از ­پول و اقتصاد بوجود می­­ آورد، می پردازیم. +

بی خوابی

بی خوابی و یا سایر اختلالات مرتبط با خواب، از اولین نشانه ­های استرس مالی­ است. آخر شب، وقتی در خلوت خودتان ،چشمانتان را می بندید، هیچ چیز نمی تواند شما را مثل فکر کردن به قرض ها،وام ها، پرداخت نشدن قبض ها، هزینه مدرسه ، کلاس های آموزشی فرزندانتان و اجاره خانه مشغول خود کند و شما را بیدار نگه دارد.

این کابوس ها در خواب هم شما را رها نخواهند کرد و در اولین لحظه بیدار شدن دوباره با بیرحمی تمام به ذهن شما هجوم خواهند آورد. این چرخه به شدت از کیفیت خواب شما می­ کاهد. تاثیرات بی خوابی از جمله : خستگی در روز، اضطراب، عدم تمرکز و تصمیمات اشتباه بر هیچکدام از ما پوشیده نیست.

مشکلات مرتبط با سلامت فیزیکی

استرس می­ تواند اشتهای شما را مختل کند. یا شما را به پرخوری عصبی مجبور کند. در مواردی که استرس مالی به خاطر کمبود درآمد است، ناخودآگاه استرس شما را به کمتر خوردن و استفاده از محصولات غذایی بی کیفیت و ناسالم و رژیم ­های غذایی ارزانتر برای ذخیره پول و فایق آمدن بر مشکلات مالی سوق می ­دهد. حذف مواد پروتیینی، لبنیات و میوه­ و سبزیجات به منظور کاهش هزینه ­ها ، سلامت بدن را به شدت در معرض خطر قرار خواهد داد. با رژیم غذایی نامناسب ، شما آسیب ­پذیرتر از قبل خواهید شد و چرخه استرس بیشتر تقویت خواهد شد.

افسردگی

مشکلات مالی می­ توانند هر انسانی را با احساسات منفی ، ناامیدی و تلاش برای گرفتن تصمیمات سخت درگیر کنند. تصمیم گیری مداوم ، با وجود کمبود منابع و نیازهای زیاد، یکی از دلایل ایجاد استرس مزمن در ماست. طی یک تحقیق + در دانشگاه ناتینگهام در انگلستان دریافتند،مردمی که با بدهی درگیر هستند، دوبرابر بیشتر از مردم عادی در معرض رنج و اضطراب هستند.

اضطراب

پول می ­تواند برای ما احساس امنیت را به همراه داشته باشد. بدون پول ما خودمان را آسیب­ پذیر و ضعیف می بینیم. عدم احساس امنیت ناشی از بی­ پولی علایم اضطراب را در ما آشکار خواهد کرد. افزایش ضربان قلب، عرق کردن، لرزش دست ها و بدن و گاها حملات عصبی نشانه ­هایی از اضطراب ناشی از بی­ پولی و فکر کردن مداوم به آن است.

روابط احساسی و عاطفی

تمام آن هایی که روابط عاطفی را تجربه کرده ­اند و همزمان دغدغه مالی داشته ­اند می ­دانند، پول یکی از اصلی ­ترین علت های مشاجره بین زوج هاست. خریدهایی که باید انجام شوند و نیازهایی که باید برطرف شوند، رابطه مستقیمی با منابع مالی ما دارند. تامین نشدن نیاز طرفین، عامل استرس و تحت تاثیر قرار گرفتن رابطه خواهد شد. از طرفی یکی از اصلی­ ترین نشانه ­های استرس، اختلالات جنسی است. کال نیوپرت در کتاب کار عمیق طی بررسی یک آزمایش در جامعه ­ای که افراد حاضر در آن از نظر جنسی فعال هستند (محیط کاری در یک شرکت) اعلام می­ دارد :

اصلی­ ترین تکانه انسان ها (چیزهایی که در لحظه به آن فکر می کنیم) در طول روز به ترتیب غذا و رابطه جنسی هستند(+)

تصور کنید؛ یکی از اصلی­ ترین دغدغه ­های  انسان با اختلال مواجه شود. استرس مالی باعث اختلالات جنسی شده و خود اختلالات جنسی یکی از مهمترین استرسورهای انسان هاست. این چرخه باعث مزمن شدن و شدت یافتن استرس، تحریک پذیری عصبی بالا و کاهش کیفیت زندگی فرد خواهد شد.

---

استرس مالی و ترید

یکی از مواردی که بعد از چند سال ترید کردن به آن پی­ می­ برید، رابطه مستقیم بین بی­ پولی و شیوه ترید کردن است. داشتن نیاز مالی در ترید کردن ما را به سمت قمار کردن و تحت فشار قرار دادن سرمایه ­مان سوق می­دهد. سرمایه کمی داریم و می خواهیم تمام هزینه­ های خود را با آن پوشش دهیم. حتی اگر در بازارهای مالی فعال نیستیم، قمار یکی از موارد و میان برهایی است که ذهن ما برای فرار موقت از استرس مالی و سایر استرسورها پیش پای ما می­ گذارد (+).

تصور کنید تحت فشار و استرس مالی قرار داریم، قسط هایمان عقب افتاده ­اند، لباس مناسبی نداریم،گوشی هوشمندمان نفس­ های آخرش را می کشد و برای افزایش درآمد مان در تقلا هستیم. پیامکی می ­آید و  آخر هفته به یک مهمانی دعوت می­ شویم، مهمانی ای که می ­دانیم بهمان خوش می گذرد. شروع به رویاپردازی می کنیم. دوست داریم با لباسی برویم که دل همه را ببریم، کفشی که می پوشیم برندی باشد که اگر کسی تمایل داشت هم نتواند آن را بخرد. گوشی هوشمند بهتری داشته باشیم که عکس های بهتری در همان مهمانی بگیریم و شب که برمی گردیم و روی تختمان لم می دهیم، آجیل مورد علاقه ­مان را بخوریم و یک عکس  از همان عکس ها را که در بالاترین کیفیت ممکن گرفته شده ­اند و ما همچون ماه مجلس در آن می درخشیم را انتخاب و در اینستاگرام پست کنیم. تجربه ­ای که قطعا حس خوبی برایمان به همراه دارد.

از طرفی با ترید با سرمایهء کم یا متوسط را تجربه می کنیم و در بازارهای مالی فعالیم و امکان این را داریم با درگیر کردن بخش بزرگی از همان سرمایه کم خودمان، همه اینها را تا چند ساعت دیگر داشته باشیم!. کمی هوش می­خواهد که ما داریم، کمی شانس و مقدار زیادی ریسک پذیری!.  سخت است در این شرایط وسوسه نشویم ودست به قمار نزنیم. صد هزار سال (و در برخی منابع دویست هزار سال) طول کشید و ما تکامل پیدا کردیم تا یک دانشمند به نام ریچارد تیلر پیدا شود و بگوید :

انسان­ ها  در تصمیم ­گیری­ های اقتصادی شان، بر خلاف آن چه هزاران سال تصور می­ شد، آنچنان هم منطقی عمل نمی­ کنند(+)

با استرس مالی چه کنیم؟

استرس مالی و اقتصادی یکی از جدی­ ترین و گریبان­ گیر ترین استرسورهای دنیای واقعی است. همه ما شنیده ­ایم که افرادی به خاطر شکست های اقتصادی و فشارهای مالی دچار استرس ،اضطراب ،استرس یا افسردگی هستند و حتی خودکشی کرده ­اند.

الدار شفیر و سندهیل مولاینیتن از محققان حوزه پول در کتاب فقر احمق می کند + می­ نویسند:

با یک سرچ ساده در گوگل می ­توانید، به فهرست بلند بالایی از مواردی که می ­توانند از استرس مالی بکاهند برسید. از جدا کردن نیازها با خواسته­ ها گرفته تا ایجاد منابع در آمدی جدید، از تلاش بیشتر گرفته تا کاهش مصرف گرایی .

ما در مدرسه ترید معتقدیم برای کنار آمدن با استرس مالی، حتما باید با مفاهیم پول،روانشناسی پول، اقتصاد رفتاری، سوگیری های شناختی ،اصلاح سبک زندگی و توسعه فردی آشنا باشیم. ما  تلاش خواهیم کرد در سر فصل های مختلف به بررسی این موارد بپردازیم،همچنین در ادامه درس های مدیریت استرس به مواردی که به مواجهه با استرس کوتاه مدت کمک می­ کنند خواهیم پرداخت. تا نهایتا بتوانیم با استرسمان کنار بیاییم.